De troosteloosheid van elke dag in de file staan, van telkens weer naar hetzelfde werk gaan, naar dezelfde vrouw terugkeren en ’s avonds de op elkaar lijkende spelshows bekijken op tv, zoiets moet Atelier Van Lieshout (AVL) voor ogen hebben gehad toen zij de Big Funnel Man (de grote trechter man) bedachten. Slap en wezenloos ligt hij daar met een trechter in de mond waardoor onze consumptiesamenleving haar op elkaar gelijkende producten naar binnen giet. Je kan het dwangvoeding noemen: steeds naar een groter huis willen verhuizen, een grotere en duurdere auto willen hebben, elke vakantiereis moet weer mooier en verder zijn dan die daarvoor, onze museumjaarkaart moet weer opnieuw bij een ons imago passende tentoonstelling getrokken worden, etc. Onze insta- en facebookaccounts tonen de grilligheid en de onverzadigbare wellust waarmee wij ons leven lijken te leiden.

Je kan het natuurlijk ook net even anders zien, de trechter is zoiets als de hoorn van overvloed. Alle lekkere en leuke dingen waaraan wij ongestraft verslaafd zijn, gieten we in ons. Laveloos en heerlijk passief ligt de man daar dan. Kom maar op met de drank en drugs, zeker als je wil chillen en doe er nog even een shotje goeie seks bij. Strakke sneakers en telkens weer een nieuwe bolide, met mijn Gucci’s en Prada’s aan en rond mijn plork (perfect lichaam oerlelijke rotkop) met unieke ballie patta’s (voetbalschoenen). Het leven is op zijn mooist als het een videoclip is, waarin elk beeld met goud omhangen is.

Dat is niets anders dan wat in de filosofie geschiedenis de Frankfurter Schule is genoemd. Adorno en Marcuse bedachten zo rond 1930 hun Kritische Theorie. Had Karl Marx nog het optimistische idee dat de arbeiders uiteindelijk in een rechtvaardige en eerlijke maatschappij terecht zouden komen (weliswaar niet zonder strijd want de kapitalisten geven hun riante rijkdom en positie niet zomaar gewonnen), de Kritische Theorie legt nou net uit dat juist dat kapitalisme een slimme truc heeft bedacht om al die keihard zwoegende arbeiders in slaap te sussen (en zo de strijd met al die arme arbeidertjes nooit te hoeven aangaan). Dat doen ze door ons kleine brokjes welvaart toe te werpen. Die brokjes staan absoluut niet in verhouding tot wat de rijken der aarde (die alle fabrieken en bedrijven bezitten) zich weten toe te eigenen. Blij ben je met je netflix, je lease autootje, je rijtjeshuis, je Hornbach zwembadje, je kast vol H&M of Prada (waar je maanden voor moest buffelen) – al die welvaart-junkfood sust ons in slaap. Weg is de klassenstrijd die Marx nog voorspelde.

Zo bezien is de trechterman de belichaming van wat Marcuse  de ‘eendimensionale mens’ noemde in zijn gelijknamige boek. Dat boek riep op om tweedimensionaal te gaan denken: vergezichten, een rechtvaardige wereld, een schoon milieu, geestelijke en culturele voeding in overvloed – ja, daar zou het eigenlijk over moeten gaan. Kom, revolutionaire cultuurminnaar, beklim dit kunstwerk langs de A27 dat gratis zonder museumkaart te bezoeken is, roep op in je innerlijke zelf het verzet tegen alles wat ons vernietigt en in slaap sust.