Het eerste verhaal dat ik nog moet vertellen gaat over Hille Butter (1891-1968), het mooiste meisje van Volendam. Ontelbare keren is zij geschilderd. Statig hangt ze aan de muren van Hotel Spaander, waar ze werkte. Ze was zeer belezen, las drie kranten per dag en bezat een eigen bibliotheek met vooral etnografie als onderwerp. Zo bezat zij kennis van heel veel landen ook al was ze er nooit geweest. “Mijn geest gaat sneller dan een vliegtuig”, zei ze in een interview. Vaak ontstonden uit ontmoetingen met bekende personen vriendschapsrelaties. Zo correspondeerde zij met Winston Churchill, de schrijver Frederik van Eeden en met Prins Hendrik. Die laatste bezocht haar regelmatig en landde dan met het watervliegtuig nagenoeg voor haar deur. Later schreef ze ook met koningin Wilhelmina. Toen ze een keer niet thuis was stond de Japanse keizer voor haar deur. Haar buurvrouw vertelde dat er een gele man met een rond gezicht langs was geweest. Misschien is haar zo extraverte karakter de oorzaak dat zij de beslissing nam om van haar man te scheiden in 1925. Het record van de eerste scheiding in Volendam en omstreken heeft ze op haar naam gezet.

Het huwelijk van Pauline Spaander en George Hering kende ook zijn zwarte zijde, wanneer Pauline in 1918 aan de Spaanse griep overlijdt. George lijkt ontroostbaar en gaat naar het buitenland om toch terug te keren naar zijn zo gemiste Volendam. Hij neemt de Zuid-Amerikaanse Elisabeth Antonia la Salle als nieuwe echtgenote mee. Maar zij is ernstig jaloers op haar stiefdochtertje, Doortje  (Dorothea Hering). “De vrouw komt eerst en dan pas het kind”, zo sprak ze, niet zonder haat naar het zeer geliefde dochtertje uit het eerdere huwelijk van George en Pauline. Wat er precies op 10 oktober 1920 gebeurd is, ligt onopgelost in de historie. Feit is dat de rechters haar later schuldig achten aan de moord op het kleine kind. Met een scherp voorwerp heeft ze het kind eerst ernstig verwond  om het daarna moedwillig in een worsteling in de regenput te duwen achter het hotel. Daar verdronk de kleine Dorothea. De rechters legden haar 12 jaar gevangenisstraf op maar die zat ze niet uit want na twee jaar hing ze zich in de gevangenis op. Het is dus heel begrijpelijk dat gasten, die in Hotel Spaander overnachten, diverse malen melding hebben gemaakt van spookverschijnselen. De ene keer verscheen de moordenares, een andere keer het kind maar ook worden er meldingen gedaan dat op bepaalde schilderijen de hoofdpersoon verdween in de nacht om in de ochtend de positie op het schilderij weer in te nemen (de Volendammer ‘Pokkie’ had hier een handje van).

Ach, ik heb nog veel meer verhalen maar ik smeek je, ga ze zelf bekijken en beluisteren in het Hotel Spaander. Het is uniek in de wereld, realiseer je dat!! De kroeg met de oude toog met kassa en bierpomp, de woonkamer van de Spaanders, het kantoor van Leendert, de hotellobby, de gang en de oorspronkelijke slaapkamer van de Spaanders (kamer 1, is gewoon te huur), het is allemaal vrij te bewonderen. De honderden schilderijen (soms op de achterkanten van sigarendoosjes geschilderd) en de tekeningen die soms direct op de muur geschetst zijn, het portret van ‘de heks van Volendam’, (de Amerikaanse kunstenares Elisabeth Nourse, die als enige vrouw tot de Volendamse kunstkring behoorde),  alles is er nog. Dat het zo ongelooflijk authentiek is, danken we aan het feit dat op de muren vanaf het begin is geschreven welk schilderij waar hoort te hangen. En dan moet ik hem noemen, misschien de meest bevlogen herbergier van Nederland, Albert Veerman die nu de scepter zwaait in Spaander. Zijn liefde voor deze o zo zeldzame plek is hartverwarmend. Door mensen zoals hij kun je gratis in een tijdmachine plaatsnemen. Bestel een heerlijk biertje en wandel door de tijd, ga er eten (helaas niet meer van de zeldzame borden met afbeeldingen van de aanwezige schilderijen – te vaak gestolen), blijf nog liever overnachten en misschien kom je in de gang dan Hille of Pokkie tegen.