Is creativiteit aangeboren of aangeleerd?
Onze hersenen zijn verdeeld in een linker en een rechter helft. Het oude idee is dat in deze delen bepaalde eigenschappen en denkprocessen ‘gefabriceerd’ worden. De linker staat tegenover de rechter helft. Links verbaal, rechts non-verbaal; analytisch tegenover synthetisch; symbolisch tegenover concreet; abstract tegenover analoog; tijdsgebonden tegenover los van tijd; rationeel tegenover non-rationeel; digitaal tegenover ruimtelijk; logisch tegenover intuïtief en lineair tegenover holistisch. Om het samen te vatten (en dat beeld is niet omvergegooid in de wetenschap) is de linkerhelft vooral bezig met routine (handelingen) en details en de rechterhelft is vooral bezig met een groter overzicht en nieuwe ervaringen. De eerste, de linkerhelft, is de auto die de tweede als een caravan meesleept, als het ware.
In de oude gedachte zou creativiteit als een soort kwab dus vooral in de rechterhelft huizen. Nu denken psychologen dat het meer de interactie tussen de twee helften is die je creatief maken. In een creativiteitstest laten de hersenen van mensen die hierop hoog scoren, veel interactie zien. Meer dan bij mensen die laag scoren. De rechterhelft werkt zo lijkt het beter bij kunstzinnige types. Het is dus voor een deeltje aanleg.
Maar gelukkig kunnen we onze rechterhelft ook leren aansturen om creatiever te worden. Je instelling waarmee je je in creatieve situaties bevindt, bijvoorbeeld een brainstorm, is van groot belang. Heb je er geen zin in en voel je druk om in het ‘brainstormcircus’ mee te moeten doen of wil je de beste zijn, dan maken je hersenen geen dopamine aan. Dopamines onderdrukken de controlecentra in de linker prefrontaalschors en maken activiteit in de rechterhelft meer mogelijk. Heel veel plezier hebben in een creatieve sessie is dus een voorwaarde voor een goede uitslag van de sessie. In chaos (minder druk van de linkerhelft) gedijen mooie ideeën veel beter.
En over links en rechts, wanneer je voor een spiegel staat gebruik je meer de linkerhersenhelft dus zie je veel meer pukkeltjes en puistjes, de details. Laat de spiegel maar eens lekker met rust!